Analizując historię psów domowych Canis familiaris, okazuje się, że psy domowe ewoluowały i dostosowywały się do życia u boku człowieka przez wiele tysięcy lat. W naturalnych warunkach ich żywienie opierało się na znalezieniu lub upolowaniu zdobyczy. Mimo, że większość dzisiejszych psów to typowe kanapowce, nie możemy zapominać o ich wciąż istniejących, silnych instynktach. Idealnie byłoby gdyby właściciele zwierząt starali się zaspokajać ich naturalne potrzeby.

Karmienie interaktywne to sposób podawania pokarmu, który wymaga aktywności i wysiłku ze strony zwierzęcia w celu zdobycia pożywienia. Podstawową założeniem jest podawanie pokarmu inną metodą niż tradycyjna/ najbardziej znana psu – bezpośrednio do miski. Może to być karmienie z ręki podczas treningu, podawanie pokarmu w zabawkach interaktywnych lub w zabawkach węchowych. Najważniejsze jest to, by pies musiał włożyć wysiłek, by zdobyć jedzenie.

Pies wąchający matę węchową

Wiele przeprowadzonych badań wykazało, że zwierzęta znacznie chętniej spożywają pokarm zdobyty samodzielnie niż podany przez właściciela do miski. Ponadto dowiedziono, że karmienie interaktywne jest dla psów znacznie bardziej atrakcyjne niż tradycyjne oraz pozytywnie wpływa na terapię zaburzeń behawioralnych.

Jaki jest cel karmienia interaktywnego?

Karmienie interaktywne zapewnia świetną stymulację psychoruchową, poprawiającą tym samym neuroplastyczność mózgu. Dzięki temu mózg jest zdolny do adaptacji, zmienności, uczenia się i zapamiętywania. Plastyczność mózgu pozwala nie tylko na ewolucyjne zmiany na przestrzeni wielu pokoleń, ale także na dostosowywanie reakcji do aktualnych wymagań, sytuacji. Proces ten polega na tworzeniu się nowych połączeń, które nazywamy plastycznością synaptyczną, zaś ciągły ruch, czyli powstawanie i rozpadanie się połączeń neuronalnych, jest z kolei podstawą dla zjawiska neuroplastyczności mózgu. W celu poprawy pracy i stymulacji mózgu należy zapewniać mu ciągłe ćwiczenia i nowe wyzwania.

Większość psów mieszkających w domach wychodzi na jeden lub dwa spacery dziennie, zazwyczaj na smyczy. Psy wyprowadzane tylko na smyczy, nie mogą w pełni zaspokoić swoich podstawowych potrzeb – socjalnych, eksploracji otoczenia oraz tych związanych z łańcuchem łowieckim. Ważne jest zatem, aby podczas spacerów pozwolić psu węszyć, chodzić w miejsca, które wybiera, umożliwiać spotkania z innymi psami bez smyczy. Warto w miarę możliwości zmieniać miejsca spacerów. Istotne jest zróżnicowanie terenu, nowe zapachy które stymulują mózg do wysiłku. Ze względu na “samotność” podczas nieobecności właściciela, ważne jest zapewnienie odpowiedniej dawki stymulacji w postaci zabawy lub treningu. Nuda oraz brak bodźców mogą doprowadzić do lęku separacyjnego, depresji oraz apatii.

Ważne jest, by stymulacje umysłowe wprowadzać już w okresie szczenięcym, ponieważ wtedy mózg jest najbardziej plastyczny. Nie oznacza to jednak, że mózg w późniejszych fazach rozwoju nie ma zdolności do pracy i nauki. U zwierząt mózg w połączeniu z układem tzw. nagrody, dąży do powtarzania czynności, które przyczyniły się do otrzymania tej nagrody. Powoduje to, że zwierzę będzie chciało powtarzać i doskonalić daną czynność, reakcję, która go zadowoliła.

Jak karmienie interaktywne wpływa na zwierzęta?

  • Karmienie interaktywne to dobry sposób na nudę. Musimy pamiętać, że w przypadku braku zaspakajania potrzeb zwierzęcia, możemy doprowadzić do wystąpienia frustracji z powodu braku zajęcia i nieodpowiedniego zachowania- gryzienia przedmiotów, wokalizacji, zbierania śmieci na przestrzeniach otwartych.
  • Posiłki stanowią drugi zaraz po spacerach najatrakcyjniejszy element dnia.
  • Karmienie interaktywne spowalnia jedzenie i żucie. W zależności od stopnia zaawansowania danej zabawki, proces poszukiwania i spożycia porcji wydłuża się w czasie. Przeciwdziała to między innymi powstawaniu wielu chorób układu pokarmowego oraz sprawia, że mózg ma więcej czasu na przyswojenie informacji, że pokarm znajduje się w żołądku. Spokojniejsze spożywanie pokarmu sprawia, że pokarm jest lepiej trawiony.
  • Karmienie interaktywne jest dobrym sposobem dla niejadka. Sam proces zdobywania pokarmu, powoduje, że pokarm staje się bardziej atrakcyjny i pożądany.
  • Relacje opiekuna ze zwierzęciem mają kluczowe znaczenie w komunikacji. Proces karmienia korzystnie wpływa na budowanie relacji, a więc warto wzmacniać te zachowania np. poprzez podawanie pokarmu z ręki podczas treningów i nagradzanie za odpowiednie zachowanie.
  • Karmienie interaktywne jest doskonałą metodą na zaangażowanie zwierzęcia w nowe działanie, odwrócenie jego uwagi od negatywnych bodźców lub zdarzeń i zniwelowanie stresu.

Na co zwrócić uwagę podczas karmienia interaktywnego?

  • Zawsze przy użyciu nowego przedmiotu podczas karmienia, opiekun powinien pozostać ze zwierzęciem i obserwować jego zachowanie. Dodatkowo należy odpowiednio dobierać zabawki do wieku oraz wielkości zwierzęcia, ponieważ nieodpowiedni rozmiar może spowodować poważne konsekwencje zdrowotne np. połknięcie zabawki. Warto też dokładnie obejrzeć zabawkę, by nie zawierała elementów, które mogą zaszkodzić zwierzakowi.
  • Najlepszym wyborem będzie stosowanie przedmiotów wykonanych z naturalnych materiałów certyfikowanych przez producenta.
  • Często popełnianym błędem jest niewłaściwe dobieranie poziomu trudności zadania do psa. Ważne jest aby stopniowo “podnosić poprzeczkę”, by zwłaszcza na początku zwierzak nie zniechęcił się zbyt szybko i był nagradzany za swoje wysiłki. W innym przypadku, może doprowadzić to zwierzę do frustracji, a w efekcie do zupełnej rezygnacji.
  • Zawsze podczas wprowadzania nowych zabawek, czy modyfikowania stopnia trudności, warto, aby opiekun pozostał ze zwierzakiem i w trudniejszych sytuacjach pomógł mu rozwikłać daną zagadkę oraz zachęcał go do podjęcia wyzwania.
  • Istotne jest, żeby zabawka po wykonanym zadaniu czy treningu oraz zjedzeniu zawartości była zabierana i chowana. Przedmiot straci na swojej atrakcyjności jeśli będzie cały czas dostępny. Pies będzie miał mniejszą motywację do pracy przy kolejnej okazji.

Nie wahajmy się wprowadzać karmienia interaktywnego. Dbajmy o urozmaicenia spędzanego z pupilem wspólnego czasu. Na pewno wpłynie to pozytywnie na zachowanie, poprawi nastrój i ogólny rozwój. Należy jednak pamiętać, że zmiana sposobu żywienia nie powinna być nagła. Ważne jest, aby odpowiednio bilansować wartość pożywienia podawanego w formie interaktywnej z całkowitą dzienną racją pokarmową. W przeciwnym razie, możemy doprowadzić do otyłości, która stanowi jedną z częstszych chorób w populacji psów domowych.

Dietetyk zwierzęcy: