Leptospiroza to bakteryjna choroba groźna dla wielu zwierząt, w tym dla psów oraz ludzi. Dotychczas określana była jako „egzotyczna”, gdyż występowała w krajach o wilgotnym i ciepłym klimacie. Obecnie coraz częściej w pojawia się w strefie klimatu umiarkowanego szczególnie w miesiącach deszczowych, stąd jej obecność obserwowana jest w Polsce głównie wiosną i jesienią. Leptospiroza u psa może przebiegać nadostro, dlatego wiedza na temat jej objawów jest szczególnie ważna, aby odpowiednio pomóc pupilowi jedocześnie chroniąc siebie.
Spis treści:
- Bakterie leptospira
- Objawy leptospirozy u psa
- Diagnostyka leptospirozy
- Leczenie leptospirozy
- Zapobieganie leptospirozy
Bakterie leptospira
Bakterie leptospirozy. Źródło: Adobe Stock.
Leptospira – rodzaj bakterii z rodzaju krętków. Ich nazwa wzięła się od greckiego słowa leptos – cienki i łacińskiego słowa spira – spiralny, które doskonale opisują ich specyficzny kształt. Ich systematyka jest bardzo trudna, ponieważ odkryte gatunki zostały podzielone na 25 serogrup oraz około 200 serotypów. Do tych najczęściej występujących u psów zaliczamy:
L. Pomona,
L. Grippotyphosa,
L. Canicola,
L. Icterohaemorrhagiae,
L. Tarassovi,
L. Ballum,
L. Bratislava.
Bakterie te wnikają do organizmu przez błony śluzowe lub uszkodzoną skórę. Dzięki temu, że potrafią się samodzielnie poruszać bardzo szybko rozprzestrzeniają się drogą krwionośną po organizmie, docierając do narządów. Mają zdolność do równie szybkiego pokonywania barier komórkowych dzięki specjalnym białkom na swojej powierzchni. Namnażając się, uszkadzają struktury narządów, w których się znajdują oraz śródbłonek – ścianę naczyń krwionośnych – doprowadzając do krwotoków najczęściej z płuc, wątroby i nerek. Po kilku dniach od zakażenia pojawiają się w moczu co przyczynia się do rozprzestrzeniania ich w środowisku.
Rezerwuarem leptospir są często zwierzęta wolnożyjące, pastwiska oraz woda, w której leptospiry nie tylko mogą przeżyć, ale również się rozmnażać. Zwierzęta, które przechodzą leptospirozę bezobjawowo, również wydalają bakterie z moczem.
Objawy leptospirozy u psa
Objawy są bardzo różnorodne i często zależą od gatunku leptospiry, jaki dominuje w zakażeniu. Niektóre zwierzęta przechodzą ją bardzo łagodnie lub w bezobjawowej postaci. Są również przypadki bardzo ciężkiego i nagłego zakażenia, które kończy się śmiercią.
Do najczęstszych objawów należą:
Gorączka
Dreszcze
Depresja
Utrata apetytu
Bóle mięśniowe
Anemia
Bezmocz/częste oddawanie moczu
Krwiomocz
Wymioty
Biegunka
Żółtaczka
Zapalenie spojówek
Kaszel
Duszność
Przez rozpad czerwonych krwinek i uszkodzenie naczyń krwionośnych u psa dotkniętego leptospirozą dochodzi o anemii i krwotoku do przewodu pokarmowego lub/oraz oddechowego. Uszkodzenie miąższu wątroby doprowadza do żółtaczki oraz zaburzonej produkcji czynników krzepliwości krwi. Uszkodzenie struktury kanalików nerkowych skutkuje zaburzeniami w oddawaniu moczu – bezmocz, wielomocz, krwiomocz – oraz wzrostem toksyn we krwi co powoduje wymioty.
Diagnostyka leptospirozy
Niestety nie ma szybkiego testu, który jednoznacznie stwierdziłby zakażenie leptospirą. Diagnostyka opiera się głównie na badaniach morfologicznych i biochemicznych krwi, badaniu moczu, objawach klinicznych oraz danych z wywiadu.
Dla lekarza weterynarii bardzo ważną informacją jest czy pies w ostatnim czasie miał kontakt z wodą z kałuży, kąpał się w zbiorniku wodnym ze stojącą wodą lub mógł mieć styczność z wolnożyjącymi gryzoniami.
Źródło: Adobe Stock
W badaniu morfologicznym krwi możemy wówczas zaobserwować anemię oraz obniżoną ilość płytek krwi. W badaniu biochemicznym dochodzi do zaburzeń elektrolitowych w tym podwyższonej wartości fosforanów – hiperfosfatemii, wzrostu stężenia mocznika, znacznego wzrostu stężenia bilirubiny oraz podwyższonej aktywności enzymów wątrobowych. Możemy również zauważyć obniżone stężenie albumin podwyższone stężenie kinazy kreatynowej – CK.
W badaniu moczu często obserwuje się obecność glukozy oraz hemoglobiny i białka, które w stanie fizjologicznym się w nim nie znajdują. W osadzie stwierdzana jest obecność białych i czerwonych krwinek oraz bakterii leptospira. Bakterie można zaobserwować jedynie w specjalnym mikroskopie z ciemnym polem, który uwidacznia nam ruszające się charakterystyczne kształty bakterii.
Mikroskop z ciemnym polem mimo zakażenia nie zawsze ujawni nam bakterie w moczu, dlatego za pomocą tej metody nie możemy jednoznacznie stwierdzić występowania bakterii. Można również wykonać posiew bakterii z moczu, jednakże ich hodowla w warunkach in vitro jest bardzo trudna i długotrwała. Kiedy pies ma ostry przebieg choroby, nie ma czasu na tego rodzaju diagnostykę. Ważne jest szybkie działanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Jest możliwość wykonania testów serologicznych z krwi lub badania PCR z krwi lub moczu, jednakże ich wynik również nie jest jednoznaczny stąd, aby podjąć szybkie działanie, lekarze weterynarii bazują głównie na wynikach z badań laboratoryjnych.
Jeśli podejrzewasz leptospirozę u psa, pamiętaj, że jest to choroba, która może zarazić również człowieka! W trosce o siebie na czas trwania leczenia zalecane jest stosowanie rękawiczek ochronnych przy kontakcie z moczem psa oraz jeśli pies oddał mocz w mieszkaniu odpowiednią dezynfekcję powierzchni. Należy przez okres około dwóch tygodniu obserwować czy nie występują u nas i naszych bliskich niepokojące objawy mogące wskazywać na zakażenie leptospirą.
Leczenie leptospirozy
W leczeniu leptospirozy u psów stosowane jest zarówno leczenie objawowe – tego, co widzimy w obrazie klinicznym (wymioty, biegunka, gorączka, anemia, odwodnienie), jak i przyczynowe – zwalczanie bakterii.
Najskuteczniejszym antybiotykiem do walki z leptospirą jest doksycyklina podawana dosustnie lub dożylnie. Ważne jest aby wdrożyć je jak najszybciej po stwierdzeniu podejrzenia leptospirozy u psa.
Leczenie objawowe jest często bardzo intensywne i wymaga wielokierunkowego działania. Stosuje się płynoterapię wraz z lekami przeciwwymiotnymi, przeciwwrzodowymi, diuretykami, a w bardzo ciężkich przypadkach nawet przetoczenie krwi. Przy ostrym uszkodzeniu nerek, jeśli nie uda się przywrócić ich funkcji za pomocą dostępnych leków, może być konieczne zastosowanie hemodializy.
Zapobieganie leptospirozie
Sprawdzonym oraz rekomendowanym sposobem ochrony przed leptospirozą u psów (czy innych zwierząt) jest szczepienie. Nie daje ono 100% ochrony przed bakteriami jednakże może znacznie złagodzić jej przebieg.
Zalecane jest użycie szczepionki z 4 serowarami leptospir, aby organizm mógł wytworzyć odporność na możliwie jak największą ilość gatunków.
U szczeniąt można rozpocząć stosowanie szczepionki już w 9 tygodniu życia. Wówczas należy podać drugą dawkę 4 tygodnie później. Dawki przypominające należy podawać co roku.
Psa dorosłego również można zaszczepić na leptospirozę. Po podaniu pierwszej dawki, tak samo jak u szczeniąt, 4 tygodnie później należy podać drugą dawkę oraz co roku dawkę przypominającą, aby utrzymać odpowiedni poziom odporności.
Jeśli Twój pies nie boi się deszczu, lubi zabawę w kałużach lub stojącej wodzie warto rozważyć podanie mu szczepienia.
Źródła:
Dealing with leptospirosis in dogs
European consensus statement on leptospirosis in dogs and cats
Diagnosis of Canine Leptospirosis
Dowiedz się więcej:
Dodaj komentarz
Zaloguj się aby dodać komenatrz, lub zarejestruj się jeśli jeszcze nie masz konta.