Kardiomiopatia jest bardzo powszechną chorobą serca zarówno u kotów jak i psów. Wyróżniamy dwa jej rodzaje: kardiomiopatię przerostową (HCM – Hypertrophic cardiomyopathy) i rozstrzeniową (inaczej zastoinową, DCM- dilated cardiomyopathy). U kotów znacznie częściej spotyka się kardiomiopatię przerostową i to jest również najczęstsza choroba układu krążenia kotów. Niektóre rasy kotów są szczególnie predysponowane do jej wystąpienia gdyż wykazano, że choroba ta przekazywana jest u nich w sposób dziedziczny.

Spis treści:

  1. Czym jest kardiomiopatia przerostowa?
  2. Jakie rasy są predysponowane do kardiomiopatii przerostowej?
  3. Rozwój kardiomiopatii u kotów
  4. Jakie są objawy kardiomiopatii u kotów?
  5. Diagnostyka i profilaktyka kardiomiopatii przerostowej kotów

 

Czym jest kardiomiopatia przerostowa?

Kardiomiopatię przerostową (HCM) definiuje się jako koncentryczny przerost lewej komory wraz z pogrubieniem jej ściany przy jednoczesnym braku innej choroby serca lub choroby ogólnoustrojowej, która może powodować widoczny przerost o tak dużym nasileniu. Pojemność komory rozkurczowej jest normalna u niektórych kotów, a niektórych ulega zmniejszeniu. Objawy są bardzo zróżnicowane i zależą od stopnia zaawansowania choroby. Koty z HCM mogą wykazywać objawy niewydolności serca lub tętniczej zatorowości zakrzepowo-zatorowej, jednakże podobnie jak ludzie z HCM, wiele kotów nigdy nie wykazuje żadnych klinicznych objawów (przebieg subkliniczny). Zdarzają się również przypadki, które kończą się nagłą śmiercią zwierzęcia, co może być związane z nagłym zaostrzeniem bezobjawowej HCM.

Jakie rasy są predysponowane do kardiomiopatii przerostowej?

U większości kotów rasy Maine Coon, Ragdoll i prawdopodobnie rasy Sphynx, HCM jest spowodowana mutacją genetyczną. W przypadku pozostałych ras kotów przyczyna kardiomiopatii przerostowej jest nieznana. U kotów rasy Maine Coon oraz Ragdoll kardiomiopatia przerostowa jest spowodowana mutacją w genie kodującym białko, które bierze udział w tworzeniu sarkomeru (elementu kurczliwego w mięśniu sercowym). Mutacja ta powoduje, że sarkomer kurczy się mniej lub bardziej niż normalnie. Dodatkowo u kotów z HCM sarkomer jest bardziej wrażliwy na jony wapnia niż u zdrowych zwierząt, co sprawia, że mięsień sercowy jest ma tendencję do nadpobudliwości co może przyczyniać się do powstających patologii w tej jednostce chorobowej. Wciąż jednak dokładny mechanizm powstawania HCM oraz proces powodujący pogrubienie ściany lewej komory pozostaje do wyjaśnienia.

Co dzieje się w sercu u kota z kardiomiopatią?

Gdy ściana lewej komory jest już poważnie pogrubiona, dopływ krwi do mięśnia sercowego jest upośledzony. Powoduje to trwające uszkodzenie i śmierć kardiomiocytów (komórek mięśniowych serca), o czym świadczy podwyższenie parametru – troponiny sercowej I u kotów z HCM. Kardiomiocyty, które obumierają, są zastępowane tkanką włóknistą (proces włóknienia lewej komory), o czym świadczy zwiększone stężenie krążących biomarkerów kolagenu typu I.

Tak pogrubiony i zwłókniony mięsień sercowy kurczy się normalnie natomiast nie rozluźnia się prawidłowo podczas rozkurczu. Tak więc częstą nieprawidłowością obserwowaną w przypadku HCM jest dysfunkcja rozkurczowa, co oznacza, że ciśnienie rozkurczowe w komorze lewej wzrasta i powoduje również zwiększenie ciśnienia w lewym przedsionku.

Wzrost ciśnienia w lewym przedsionku powoduje powiększenie tego przedsionka, co jest obserwowane u kotów z HCM. Podwyższone ciśnienie w lewym przedsionku powoduje również wzrost ciśnienia żylnego płuc oraz powiększenie żył płucnych, co prowadzi do wzrostu ciśnienia w kapilarach płucnych i może doprowadzić do obrzęku płuc. Obrzęk płuc może być zatem jednym z objawów świadczących o rozwoju kardiomiopatii przerostowej u kotów.

Jakie są objawy kardiomiopatii u kotów?

Podobnie jak u ludzi, u wielu kotów HCM ma przebieg bezobjawowy stąd dane o rozpowszechnieniu choroby są niedoszacowane. Odnotowana częstość występowania HCM u kotów wynosi 14,7%. Rozpowszechnienie to różni się w zależności od rasy i kryteriów użytych do oceny procesu chorobowego. U kotów Maine Coon wynosi 6% – 15% , 19 – 24 9% u kotów Brytyjskich krótkowłosych oraz 20%-30% u Sfinksów.

Kardiomiopatia przerostowa jest chorobą zależną od wieku i najczęściej jest rozpoznawana między 5-7 rokiem życia kotów. U kotów z predyspozycją genetyczną do tej jednostki chorobowej (Ragdoll, Maine Coon i Sphynx) może wystąpić nawet poniżej 2 roku życia.

Obraz kliniczny u kotów jest bardzo zmienny i zależy od stopnia zaawansowania choroby. Do najczęstszych objawów należą:

  • Przyspieszony oddech
  • Duszność
  • Zmęczenie po wysiłku fizycznym
  • Niechęć do jedzenia
  • Sine błony śluzowe
  • Omdlenia
  • W bardziej zaawansowanym stadium choroba może objawiać się:
    • Paraliżem kończyn przednich lub tylnych
    • Silny niepokojem, oddychaniem z otwartym pyszczkiem, pozycją obarczającą na mostku, która mogą świadczyć o płynie w jamie opłucnej.

W przypadku powtarzających się powyższych objawów konieczna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem weterynarii. Podejrzenie choroby często stawiane jest podczas badania osłuchowego w gabinecie lekarskim, gdzie słyszalne są szmery patologiczne w sercu. Do postawienia rozpoznania konieczna jest wizyta u kardiologa i wykonanie badania echokardiograficznego serca.

Diagnostyka i profilaktyka HCM u kotów

Badaniem, które jednoznacznie określa jaki rodzaj kardiomiopatii występuje u danego zwierzęcia jest badanie echokardiograficzne. Wykonywane jest za pomocą aparatu ultrasonograficznego i specjalnej sondy (głowicy) by zobrazować struktury serca takie jak, komory, przedsionki i zastawki oraz ocenić ich pracę. Dodatkowo w badaniu tym możliwe jest określenie grubości ścian komór i przedsionków co pozwala na diagnostykę wielu chorób w tym kardiomiopatii przerostowej. Leczenie HCM jest bardzo zmiennie i zależy od dokładnego przebiegu choroby oraz objawów dodatkowych jakie występują u danego zwierzęcia.

U kotów starszych (powyżej 6 roku życia) należy regularnie monitorować stan serca, a także kontrolować poziom ciśnienia i hormonów tarczycy gdyż udowodniono, że nadciśnienie i nadczynność tarczycy mogą przyspieszyć rozwój choroby serca. Koty u których HCM została zdiagnozowana w badaniu przesiewowym, bez widocznych objawów klinicznych należy badać u kardiologa co 6-12 miesięcy, w zależności od stopnia zaawansowania i tempa postępowania zmian chorobowych. U kotów z zaawansowanym stopniem HCM badanie echokardiograficzne należy wykonywać częściej, co 3- 6 miesięcy. Dokładne terminy kontroli wyznacza lekarz weterynarii na wizycie w lecznicy w oparciu o dane z wywiadu oraz stan kliniczny pacjenta.

Kardiomiopatia przerostowa jest chorobą, która może zagrażać życiu kota, jednakże jak w przypadku większości chorób wczesne jej wykrycie i jeśli to konieczne poddanie leczeniu, minimalizuje dalszy jej rozwój u zwierzęcia.

 

Źródła:

The Feline Cardiomyopathies: 2. Hypertrophic cardiomyopathy

Genetics of feline hypertrophic cardiomyopathy

Kardiomiopatie kotów – postępowanie terapeutyczne

 

Lek. wet. Karolina Ciesielska